InleidingIk wil dit delen omdat ik denk dat het veel mensen kan helpen inzicht te krijgen. Hoewel het niet direct een spiritueel geladen onderwerp is, is het in een bepaald opzicht toch ook wel spiritueel geladen, omdat het je laat nadenken over waarom bepaalde beslissingen genomen worden, waarom mensen zich afzetten tegen bepaalde dingen en hoe je zelf kan veranderen of juist niet zodat jouw leven makkelijker wordt.
SituatieschetsMachtsuitoefening gebeurd op heel veel manieren. Het land wordt bestuurd via machtsuitoefening, in de kerk is de godsdienst een vorm van machtsuitoefening, in het leger, op je werk, je ouders als je nog thuis woont, en ga zo maar door. Omdat dit dus een heel breed gebied is, ga ik in dit topic me beperken tot een virituele situatie. Een situatie die niet in het echt bestaat, maar die je je mag voorstellen.
Stel je daarom voor dat jij de mogelijkheid krijgt om een nieuwe stad te besturen zonder inwoners. Jij bent de eerste inwoner, en daarom ben jij ook de leider van deze stad. Je laat huizen bouwen en wegen aanleggen. Hoe je het betaald is niet belangrijk voor deze post. Laten we daarom zeggen dat je zakenman bent met heel veel geld en dat jouw bedrijven zo goed lopen dat je je volledig op je nieuwe stad kan focussen zonder dat je bedrijven in de problemen komen, en je op die manier ook een vaste inkomstenstroom hebt. Ofwel, in deze situatie is geld niet belangrijk. Het gaat er echt puur om dat jij mag zeggen wat er in je stad gebeurd.
Mensen zijn op zoek naar huizen, en omdat geld niet super belangrijk is, en je de stad wil laten groeien, zijn de huizen niet super duur. Mensen komen dus graag in je stad wonen. Je zorgt dat mensen kunnen winkelen en verzorgt industrie mogelijkheden, waardoor mensen dus ook kunnen gaan werken.
Maar mensen zijn heel divers. Ieder heeft een eigen zienswijze. Zo zijn er mensen die het allernieuwste van het allernieuwste willen, en zo zijn er mensen die absoluut niet tegen verandering kunnen, en dus graag willen dat alles exact hetzelfde blijft.
Hoe ga je ermee om? Wat is je doel?Als stadsbestuurder kun je je nu gaan afvragen hoe je hiermee om gaat. Ga je allemaal regels opstellen, en de rest moet ze volgen (dictatuur)? Of stel je een groep mensen aan als raadsleden om zo beslissingen te maken (democratie)? Of doe je alleen het strict noodzakelijke, zoals bijvoorbeeld zorgen dat er onderhoud is, maar verder veranderd er niets (struisvogelpolitiek)?
In Nederland hebben we een democratie. In landen om ons heen hebben we een mix van deze 3 smaken. Ze worden dus allemaal gebruikt.
Als je je afvraagt welke de beste is, dan zullen veel mensen zeggen, tja, dat hangt af van de situatie of het land. En tuurlijk, het hangt af van de situatie welke van deze 3 er gekozen wordt, maar hoe je het ook wendt of keert, het blijft machtsuitoefening.
Waarom machtsuitoefening?Maar waarom is er dan machtsuitoefening? De reden is tweeledig. Als eerste is het zo dat er mensen zijn die graag het voortouw nemen en anderen willen aansturen. Deze mensen zien vaak dat de situatie niet goed is, en willen dit verbeteren. De tweede reden is dat, om een groep te sturen, moet je ook verantwoordelijkheid kunnen nemen. Dit is iets wat heel veel mensen niet willen, waardoor bijna automatisch de leiding gegeven wordt naar hen die dat wel durft en ook wil. Er ontstaat dus automatisch een machtsuitoefening. Mensen die geen verantwoording willen nemen op een situatie schuiven deze af naar anderen, en mensen die het wel durven, nemen deze, en worden daarmee automatisch de machtshebbende.
Is machtsuitoefening slecht?Nee, machtsuitoefening is niet slecht. Machtsmisbruik is dat wel. We hebben leiders nodig als een groep wil groeien. Hoe meer verantwoording iemand durft te nemen, hoe meer mensen deze persoon kan sturen. Als iemand zo'n dusdanig hoge positie heeft dat heel veel mensen deze persoon volgen, dan krijgt deze persoon zoveel macht dat deze in principe alles kan doen wat hij/zij wil.
Het is dit laatste waar het probleem hem in zit.
Wanneer iemand naar deze machtspositie groeit, heeft deze persoon vaak een goede leerweg gehad om te weten wat wel en niet kan. Het gebeurd echter ook dat iemand een machtspositie krijgt in een korte tijd zonder dat deze een hele leerweg heeft gehad. Dit zijn vaak de personen die macht misbruiken, simpelweg omdat ze niet in balans zijn. Ze hebben niet gezien wat wel en niet kan op momenten dat ze niet de leiding hadden en maken dus blunders die ze vervolgens met diezelfde macht verdoezelen omdat ze simpelweg het "fight or flight" mechanisme gebruiken en dat dus automatisch gaat.
In Nederland hebben wij een koningshuis. Onze koning en voorgaande leiders hebben allemaal op late leeftijd pas het stokje overgedragen gekregen. Ze hebben daarom deze leerweg gehad.
Wij hebben echter ook een democratie met de 1e en 2e kamer. Men kan zich simpelweg verkiesbaar stellen om zo een machtspositie te vervullen. Hier heb je dus mensen zitten die niet die leerweg gehad hebben, maar gelukkig ook minder te zeggen hebben. Deze groep mensen waar de ene helft wel enigszins weet wat wel en niet kan, en de andere helft die leerweg niet gehad heeft, debatteert met elkaar om zo worden goede en slechte besluiten geboren.
Als je kijkt naar een land waar geen democratie heerst maar slechts een persoon aan de top staat, bijvoorbeeld een presidentschap, dan heeft het hele land deze beslissingen maar te slikken. Bevalt je dat niet, jammer dan. Een president is een verkiesbaar persoon en deze heeft dus vaak de leerweg niet gehad.
Okee, als dit allemaal niet de beste manier is, hoe dan wel?Je zou kunnen zeggen dat een koningshuis zonder democratie goed zou werken, maar dan heb je dus de situatie zoals in onze virtuele stad. Jij maakt de beslissingen en iedereen moet dat maar willen, anders hebben ze pech. Is dat dan de juiste manier?
Als je stad niet al te groot is, dan kan dit prima. Maar hoe groter je stad groeit, en uiteraard, je wil dat deze stad groter wordt, hoe meer problemen er tegelijkertijd gaan spelen. Er zal een moment komen dat je zoveel problemen tegelijk krijgt dat je niet meer problemen aankan. Dit leidt tot stagnatie. Als je de situatie niet veranderd, groeit je stad niet verder. Is jouw keuze dan om te zeggen, het blijft hierbij en we groeien niet? of is er nog een betere oplossing?
Je ziet dat als je wil groeien, er dus wat moet veranderen. Ga je uit van het koningsschap, dan ga je naar een democratie, en dat is niet de beste oplossing. Het is wel een logische oplossing en hij werkt ook wel, maar het is niet de beste oplossing.
Wie in het bedrijfsleven een management positie heeft bekleed weet dat je snel geneigd bent om mensen op een leidersplek te zetten die het verder kunnen managen, zodat er voor jou wat ruimte vrij komt voor andere taken. Jij staat als het ware bovenaan, en de managers staan direct onder je die de rest aansturen. Dit kan groeien naar 2 richtingen, de eerder genoemde democratie, of een saamhorigheid.
Hoewel elk bedrijf graag de saamhorigheid wil, heeft het enorm veel leidinggevend talent nodig om dit ook te laten slagen. Omdat dit vaak mist wordt bijna altijd een democratie gecreëerd.
Wat is deze saamhorigheid dan?Je hebt veel mensen, en lang niet alle mensen zijn dom. Sterker nog, veel mensen kunnen altijd wel iets heel goed. Wanneer je gebruik maakt van talenten die mensen al hebben, is het makkelijk om deze mensen te stimuleren en daarmee als geheel groter te groeien.
Wat je wil bereiken is uiteindelijk dat je mensen een taak geeft die in samenspraak zijn met hun talenten. Dit wordt hun primaire taak binnen je groep, en je stelt ze verantwoordelijk voor deze taak.
Dat betekend dat ze alles mogen wat betrekking hebben met deze taak zodat ze kunnen uitgroeien naar echte experts. Doen ze hun taak niet goed, dan kunnen ze ook verantwoordelijk gehouden worden. Omdat het iets is wat ze goed kunnen, is het vaak niet zo moeilijk om dit te laten uitvoeren. Ze kunnen beter dan wie dan ook inschatten wat het probleem is, en eventueel samenwerken met anderen die ook dezelfde taak hebben gekregen zodat ze als zelfsturend team kunnen werken. Eventueel kan iemand binnen de groep een leidersschapsfunctie krijgen als blijkt dat anderen de verantwoordelijkheid niet willen.
Het principe is dat jij leidinggeeft aan iedereen die een taak heeft, en dat elk cluster zelfstandig zorgt dat hun taak zo goed mogelijk wordt uitgevoerd. Als iemand een andere taak wil doen, kan deze altijd een transfer aanvragen, en afhankelijk van de vaardigheden kan deze verantwoordelijkheid krijgen of in een team komen waarbij een andere de verantwoordelijkheid al heeft.
In jou stad hebben bedrijfeigenaren deze taak. Dat gebeurd nu ook. Maar je hebt ook te maken met onderhoud in de stad. Dit is niet langer de taak van de gemeente, maar wordt opgelegd bij de bedrijven die deze taken kunnen uitvoeren. Ze kunnen eventuele kosten terugkrijgen bij de gemeente, mits ze hun werk goed hebben uitgevoerd. Als laatste wordt innovatie iets wat je zelf kan doen danwel kan laten uitbesteden bij een van de bedrijven in jouw stad, hetzij per project of structureel.
Wanneer iemand met een taak niet goed presteert, kan men bij jou klaren, waarbij jij de mogelijkheid hebt om met deze persoon in discussie te gaan en het recht hebt om de taak bij deze persoon weg te nemen. Hiervoor moet je wel aantoonbaar kunnen maken dat deze persoon/bedrijf een wanprestatie geleverd heeft die dusdanig schadelijk is dat de persoon/bedrijf deze taak niet kan voltooien.
Dit betekend dus in feite dat je als leider een moet goedkeuren en kan sluiten, en dat er geen onderlingen concurrentie is. Spreek je als groep bedrijven af om een product extreem duur te maken, dan kun je dit dus zien als een wanprestatie, met alle gevolgen van dien.
Nieuwe bedrijven moeten dus goedgekeurd worden wat nu niet zo is.
Je creëert hiermee een vrije maar gecontroleerde samenleving. Als wat jij wil doen bijdraagt aan het grote plaatje, mag alles. Als wat jij doet het grote plaatje schaadt, dan schaadt het jezelf. Dat is uiteindelijk wat dit doet.
Ik hoop dat je dit leuk vond om te lezen, en misschien snap je je baas nu ook iets beter.
Liefs,
LPChip
Auteur
Topic: Machtsuitoefening, waarom, waarom niet, en hoe wel? (gelezen 2870 keer)
